นวัตกรรมการศึกษา

ตอนนี้เรามาทวนในเรื่องของนวัตกรรมกันนะคะ อันดับแรกขอทำความเข้าใจก่อนว่า

นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา  ไม่ใช่ยาครอบจักรวาลที่สามารถแก้ปัญหาการศึกษาได้เบ็ดเสร็จทุกอย่าง  นวัตกรรมฯ บางอย่างก็ล้มเหลว  นวัตกรรมบางอย่างก็ถูกมองข้ามไปอย่างน่าเสียดาย (gotoknow) ปัญหาในการนำนวัตกรรมไปใช้ตอนนี้ก็คือสังคมไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนเป็นครูที่น่าจะเป็นที่พึ่งทางปัญญาของสังคมกำลัง ฮิต นวัตกรรมแบบ C&D คือ Copy and Develop ซึ่งสิ่งที่น่าเศร้าก็คือ พบว่าหลายคน แม้แต่จะ Copy ก็ยังไม่รู้ว่าต้นแบบตัวไหนดี ตัวไหนถูกต้อง ด้วยซ้ำ และหลายคน ที่ Copy มาเป๊ะๆ ไม่ Develop เลยค่ะ เอาล่ะเราพักการบ่นไว้ก่อน มาดูภาคทฤษฎีกันดีกว่าค่ะ

ด้านความหมาย

นวตกรรม หรือ นวกรรม  มาจากคำว่า

                        “นว”   หมายถึง   ใหม่

                        “กรรม” หมายถึง  การกระทำ

เมื่อนำสองคำนี้มารวมกัน เป็น นวตกรรม หรือนวกรรม จึงหมายถึงการกระทำ ใหม่ๆ

ซึ่งสำหรับภาษาอังกฤษ ก็คือคำว่า Innovation มาจากคำกริยาว่าinnovate นั่นเอง โดยรากศัพท์จริงๆมาจาก innovare ในภาษาลาติน แปลว่า ทำสิ่งใหม่ขึ้นมา ดังนั้นสรุปแล้ว นวัตกรรมหมายถึง ความคิดและการกระทำใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อนหรือการพัฒนาดัดแปลงจากของเดิมให้ดีขึ้นและเมื่อนำมาใช้งานก็ทำให้งานมีประสิทธิภาพมากขึ้น เมื่อนำนวัตกรรมมาใช้ในการศึกษาเราก็เรียกว่านวัตกรรมการศึกษา
          ด้านการพิจารณาว่าเป็นนวัตกรรม

                   ก็ต้องค้นใบความรู้เรื่องนี้มาดูนะคะนักศึกษา ซึ่งก็มีนักการศึกษาหลายท่านให้เกณฑ์ไว้ แต่สรุปสุดท้ายจริงๆ ก็มีอยู่ประมาณว่า

1.     จะต้องเป็นสิ่งใหม่ทั้งหมดหรือบางส่วน

2.     มีการนำวิธีการจัดระบบมาใช้ โดยพิจารณาองค์ประกอบทั้งส่วนข้อมูลที่ใส่เข้าไป กระบวนการ และผลลัพธ์ ให้เหมาะสมก่อนที่จะทำการเปลี่ยนแปลง

3.     มีการพิสูจน์ด้วยการวิจัย หรืออยู่ระหว่างการวิจัยว้า จะช่วยให้การดำเนินงานบางอย่างมีประสิทธิภาพสูงขึ้น

4.     ยังไม่เป็นส่วนหนึ่งของระบบงานในปัจจุบัน หากกลายเป็นส่วนหนึ่งของระบบงานที่ดำเนินอยู่ในขณะนี้ ไม่ถือว่าเป็นนวัตกรรม

          จำได้บ้างไหมคะ????

          อันอื่นๆ ก็มีกันทุกใบความรู้แหละค่ะ ไม่ว่าจะเป็น เรื่องของการนำไปใช้ ลักษณะของสื่อประเภทต่างๆ ว่าเป็นยังไงมีลักษณะเฉพาะตัวจุดเด่นจุดด้อยยังไง ไม่ว่าจะเป็นเอกสารประกอบการสอน  บทเรียนสำเร็จรูป ชุดการสอน  แบบฝึกทักษะ CAI เป็นต้น นักศึกษาควรจะจำความเหมือนและความแตกต่างของนวัตกรรมประเภทต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พวกที่เกี่ยวพันกับ ICT ซึ่งเป็นแนวโน้มของนวัตกรรมในปี 2000 นะคะเช่น CAI กับ Web base learning ต่างกันยังไง ซึ่งอาจารย์ก็ถามแล้วถามอีกในห้องนะคะ          อีกประการที่สำคัญก็คือ จิตวิทยาการเรียนรู้ที่เป็นพื้นฐานการสร้างนวัตกรรมมีอะไรบ้าง ซึ่งถ้านักศึกษาตั้งใจฟังในห้องเรียนก็จะจำได้เพราะอาจารย์พูดถึงบ่อยมาก และหากได้รับนวัตกรรมที่อาจารย์ตรวจให้ก็จะจำได้นะคะ

          และที่สำคัญเรื่องสุดท้ายที่อาจารย์เป็นห่วงก็คือเรื่องของการประเมินนวัตกรรม ซึ่งเป็นโบนัสให้กับคนที่ไม่ขาดเรียนคาบสุดท้ายนะคะ อาจารย์จะทวนเรื่องนี้ให้ค่ะ ก็คือเริ่มตั้งแต่ความหมายเลย

          ความหมายของการประเมินนวัตกรรม :    หมายถึง การรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับนวัตกรรมในทุกๆ ด้าน ภายหลังการทดลองใช้นวัตกรรมสิ้นสุดลงแล้ว เพื่อให้ได้ข้อมูลสารสนเทศ (information) เกี่ยวกับนวัตกรรมอันจะนำไปสู่การตัดสินใจตีค่านวัตกรรมดังกล่าวว่า

-          ดีหรือไม่ดี

-          ประสบความสำเร็จหรือไม่ประสบความสำเร็จ

-          มีส่วนใดที่ยังต้องปรับปรุงแก้ไขให้ดีขึ้นกว่าเดิม

ซึ่งวิธีการประเมินก็ทำได้หลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นแบบสอบถาม และการหา ค่าอะไรต่างๆ

นักศึกษาก็จำง่ายๆ แล้วกันค่ะ ว่าในการทำนวัตกรรมนั้นที่นักศึกษาส่งงานอาจารย์แล้วมีช่วงท้ายของนวัตกรรมที่มีแบบสังเกตพฤติกรรมต่างๆ แบบประเมินความก้าวหน้า D1 D2 อะไรต่างๆ ก็คือส่วนหนึ่งของการประเมิน แต่ทั้งหลายทั้งปวง เราควรไล่มาตั้งแต่ ตอนทำนวัตกรรมเสร็จแล้วเราจะทำอะไรกันบ้าง 1. ล่ะ ทำเสร็จก็ต้องเอาแบบฝึกหัดไปให้ผู้เชี่ยวชาญ(ก็คือ อาจารย์มหาลัยที่ชำนาญเรื่องนี้  อาจารย์3 และ ศน. แล้วแต่รู้จักใคร) 3-5 คน พิจารณาร่วมกันว่าข้อไหนเหมาะไม่เหมาะ แล้วเราก็เอาที่เขาคิดเห็นมาเลือกข้อที่ทุกคนว่า o.k. มาใส่ในนวัตกรรมก็เป็นพวก test ทั้งหลายนั่นเองเขาเรียกว่าการหาค่า IOC (อันนี้ตอนทำจริงๆ ก็ติดต่ออาจารย์มาจะสอนโดยละเอียด) ทีนี้ได้แล้วก็เอาไปทดลองใช้ซึ่งก็มี 3 ระดับคือ อันดับแรกทดลองใช้ 1:1 จากนั้น 1:10 สุดท้ายทั้งห้อง หรือถ้านักเรียนเยอะก็ 1:100 แล้วก็เอามาปรับปรุงนวัตกรรมให้เลิศ จากนั้นถึงไปเข้าเล่มเอามาใช้จริงนะคะ แต่ที่สำคัญที่นักศึกษาต้องรู้ในวินาทีนี้ก็คือค่า E1 E2 ว่ามันคืออะไร นั่นก็คือค่าประสิทธิภาพของนวัตกรรมพูดง่ายๆ ก็คือ เก็บจากคะแนนเก็บ กับคะแนนสอบปลายภาค อะไรเป็นอะไรก็ดังนี้ค่ะ

1.     พฤติกรรมต่อเนื่อง (กระบวนการ ) หรือ E1 = ค่าเฉลี่ยร้อยละจากคะแนนระหว่างใช้นวัตกรรม

2.     พฤติกรรมขั้นสุดท้าย ( ผลลัพธ์ ) หรือ E2 = ค่าเฉลี่ยร้อยละจากคะแนนการทดสอบหลังใช้

นวัตกรรม

ซึ่งวิธีการดูว่าค่าประสิทธิภาพเหมาะหรือไม่เหมาะก็ดูที่เนื้อหาธรรมชาติวิชาเป็นหลัก ดังนี้ค่ะ

1. เนื้อหาที่เป็นความรู้ ความจำ

     จะกำหนด E1 / E2 =80/80 หรือ 85/85 หรือ 90/90 ขึ้นกับความสามารถของนักเรียน /

     ความยากของเนื้อหา

2. เนื้อหาที่เป็นทักษะหรือ จิตพิสัย จะกำหนด E1/E2 = 75 / 75

     เป็นยังไงคะแล้วนักศึกษาคิดว่าวิชาภาษาอังกฤษของเราเนี่ยน่าจะใช้เกณฑ์อะไรเนี่ย???

สรุปของสรุปก็คือ นักศึกษาต้องหาความรู้เพิ่มเติมเรื่อยๆ ในเรื่องของนวัตกรรมนะคะเพราะชื่อมันก็บอกอยู่แล้วว่าใหม่ไปเรื่อยค่ะ และเราต้องเรียนรู้จากการทำจริง การเรียนทฤษฎีก็ช่วยบ้างอย่างน้อยก็ช่วยให้เลือก Copy ได้นวัตกรรมที่ถูกต้องและมีคุณภาพพอจะเอามาใช้ได้ แต่ถ้าเราจะทำผลงานวิชาการ ก็ควรคิดเองทำเองไม่ต้องปรับของคนอื่นมาตั้งต้นอีก ทีนี้ลอ่งมาทำแบบฝึกหัดซักแค่ 10 ข้อนะคะเผื่อจะได้เป็นแนวทางค่ะ ก็ทำแบบวิชาสัมมนาค่ะ ส่งที่ e-mail ของอาจารย์แหละค่ะ

1) ข้อใดคือความหมายที่ถูกต้องที่สุดของ"นวัตกรรม"
          ก. สื่อ/วิธีการสอนที่ไม่เคยมีมาก่อน      

          ข. สื่อ/วิธีการสอนที่รื้อฟื้นมาจากของเดิมบ้าง
          ค. สื่อ/วิธีการสอนที่เอาแบบอย่างมาจากงานของผู้อื่น
          ง. สื่อ/วิธีการสอนที่ใช้แนวคิดหรือวิธีปฏิบัติใหม่ๆ เพื่อการพัฒนาการเรียนการสอน

๒) ข้อใดไม่ใช่แนวคิดพื้นฐานในการจัดทำนวัตกรรมการศึกษา

ก. ความแตกต่างระหว่างบุคคล (Individual Differences)

ข. ความพร้อม (Readiness)

ค. ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotional Intelligence)

ง. กฎแห่งการฝึกฝน (Law of Practice)

3) ประเด็นต่อไปนี้คือประเด็นที่นำมาใช้เป็นแนวทางในการตีค่านวัตกรรม ยกเว้นประเด็นใด

          ก. นวัตกรรมนั้นดีหรือไม่ดี                 

ข. นวัตกรรมนั้นได้รับความนิยมแพร่หลายหรือไม่

          ค. นวัตกรรมนั้นประสบความสำเร็จหรือไม่ประสบความสำเร็จ

          ง. นวัตกรรมนั้นมีส่วนใดที่ยังต้องปรับปรุงแก้ไขให้ดีกว่าเดิมหรือไม่

4) นวัตกรรมและสื่อมีความแตกต่างกันในด้านใด
          ก. ระบบการใช้งาน/รูปแบบการพัฒนา                       

          ข. นวัตกรรมต้องหาค่าประสิทธิภาพและประสิทธิผล
          ค. การแก้ปัญหาและพัฒนางานในการจัดการเรียนการสอน          

          ง. การยอมรับในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของระบบการใช้งานปัจจุบัน

๔) ข้อใดคือจุดเด่นของนวัตกรรมประเภท Multimedia

          ก. มีภาพเคลื่อนไหวสามารถเร้าความสนใจของเด็กเล็กได้

          ข. เป็นนวัตกรรมประเภทสื่อผสมที่รวบรวมเอกสารประกอบการสอนและตัวสื่อที่มีหลากหลาย

          ค. เป็นนวัตกรรมที่ผนวกเกมเข้าไปด้วยทำให้เกิดแรงจูงใจในการทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง

          ง. เป็นนวัตกรรมที่ผู้เรียนสามารถตรวจสอบย้อนหลังและแก้ไขจุดอ่อนในการเรียนได้ด้วยตนเอง

6) ข้อจำกัดของการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนคือข้อใด
          ก. ต้องลงทุนคอมพิวเตอร์มาก                 ข. ต้องเสียเวลาพัฒนาผู้สอนมาก
          ค. ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการดูแลระบบสูง     ง. ต้องเสียเวลาเตรียมสภาพแวดล้อมและหลักสูตร

7) ข้อใดเป็นตัวย่อคำที่มีความหมายของการนำคอมพิวเตอร์มาใช้ในการเรียนการสอน

Computer Assisted Instruction
    ก. CAI            ข. CAL           ค. CBI            ง. ถูกทุกข้อ

8)      ข้อใดคือจุดเด่นของ CAI ที่ตอบสนองความต้องการของผู้เรียนได้มากกว่า ชุดการสอน

          เอกสารประกอบการสอน หรือแบบฝึกทักษะการเรียนรู้

ก.      CAI ต้องมีความจำเป็นต้องใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือ

ข.      CAI ต้องใช้ในลักษณะของ e-learning เท่านั้น ดังนั้นหากพื้นที่ใดไม่มี internet จะใช้ไม่ได้

ค.      CAI สามารถใช้ได้ทุกที่ทุกเวลา และมีภาพประกอบที่น่าสนใจกว่านวัตกรรมรูปแบบอื่น

ง.       CAI มีการให้ข้อมูลย้อนกลับทันทีในรูปแบบที่มีลักษณะ interactive มากกว่านวัตกรรมรูปแบบอื่น

9) คนกลุ่มใดเหมาะสมที่จะเป็นผู้ผลิตบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนมากที่สุด
          ก. ครูผู้สอน                                            ข. นักคอมพิวเตอร์

          ค. นักเทคโนโลยีการศึกษา                           ง. ทั้ง 3 กลุ่มต้องร่วมมือกันผลิต

10) การออกแบบบทเรียนโดยให้ผู้เรียนต้องใส่ชื่อและข้อมูลอื่นๆการป้อนข้อมูลดังกล่าวจะนำไปใช้ประโยชน์ในด้านใด

          ก. ด้านการพิมพ์ข้อมูลการเรียน                     ข. ด้านการเก็บเพื่อเป็นฐานข้อมูล
          ค. ด้านการสร้างความน่าสนใจของบทเรียน        ง. ถูกทุกข้อ

        ที่มาของภาพ: นักศึกษาฝึกสอนของมหาวิทยาลัยขอนแก่น (ขโมยรูปลูกศิษย์เพื่อนมาจาก Facebook ค่ะ)

                                                 โชคดีนะคะ.....